Günde 9 saatten fazla uyuyor ancak hâlâ kendinizi yorgun hissediyorsanız bu durumu hafife almayın. Aşırı uyku ihtiyacı; depresyondan tiroid problemlerine, diyabetten uyku apnesine kadar birçok ciddi sağlık sorununa işaret edebilir. Detaylar haberimizde.
Aşırı Uyku, Ciddi Sağlık Sorunu Habercisi mi?
Uyku, bedenin ve zihnin kendini yenilemesi için hayati bir süreçtir. Ancak fazla uyumak ya da gün içinde sürekli uyuma ihtiyacı hissetmek de tıpkı uykusuzluk gibi bir sorundur. Genellikle “fazla uyumaktan zarar gelmez” anlayışı yaygın olsa da, uzmanlara göre aşırı uyku, bazı sağlık problemlerinin ilk sinyali olabilir.
Peki, hangi durumlarda uyku süresi normalin dışına çıkar? Sürekli uyumak istemek neyin belirtisi olabilir? Aşırı uyku hangi hastalıklarla bağlantılıdır? İşte merak edilen yanıtlar…
Aşırı Uyku Nedir?
Ortalama bir yetişkinin günlük uyku ihtiyacı 7 ila 9 saat arasında değişir. Bu sürenin üzerine çıkılması, özellikle 10 saatten fazla uyku düzenli olarak devam ediyorsa, bu durum “aşırı uyku” olarak değerlendirilir.
Tıbbi literatürde bu duruma hipersomnia adı verilir. Hipersomnia, gece uykusuna rağmen gün içinde aşırı uyku hali yaşanması ya da uzun süre uyunmasına rağmen dinlenememe hâlidir.
Aşırı Uykunun Yaygın Belirtileri
- Günde 9 saatten fazla uyuma isteği
- Sabah kalktıktan sonra hâlâ yorgunluk hissi
- Gün içinde sık sık şekerleme yapma ihtiyacı
- Konsantrasyon zayıflığı
- Hafıza problemleri
- Sabahları uyanmakta zorlanma
- Depresif ruh hali
Bu belirtiler kronikleştiğinde, mutlaka uzman değerlendirmesi gereklidir.
Aşırı Uykuya Neden Olan Başlıca Sağlık Sorunları
1. Uyku Apnesi
Uyku apnesi, uyku sırasında solunumun kısa süreli durması ile karakterizedir. Kişi gece boyunca defalarca uyanır ancak bunun farkında değildir. Sonuç olarak, ne kadar uzun uyursa uyusun, sabah yorgun uyanır.
2. Depresyon ve Anksiyete Bozuklukları
Depresyonun en yaygın belirtilerinden biri de aşırı uyuma isteğidir. Beyindeki kimyasal dengenin bozulması, motivasyon kaybı ve enerji eksikliği uykuya yönelimi artırabilir. Anksiyete bozukluklarında da benzer bir durum söz konusudur.
3. Tiroid Bezi Yetersizliği (Hipotiroidi)
Tiroid hormonlarının düşüklüğü, metabolizmayı yavaşlatır. Bu da halsizlik, bitkinlik ve sürekli uyuma ihtiyacına neden olur. Özellikle kadınlarda yaygın olarak görülür.
4. Diyabet
Kan şekeri seviyelerinin düzensiz olması, enerjide dalgalanmalara neden olur. Bu da kişinin gün içinde sürekli kendini halsiz ve uykulu hissetmesine yol açar.
5. Kronik Yorgunluk Sendromu
Nedeni tam olarak bilinmeyen bu rahatsızlık, uzun süren yorgunluk, kas ağrıları ve konsantrasyon bozukluklarıyla birlikte aşırı uyuma isteğiyle kendini gösterir.
6. Narkolepsi
Sinir sistemiyle ilgili olan bu nadir hastalık, gün içinde aniden uyku atakları yaşanmasına neden olur. Kişi ne kadar uyumuş olursa olsun, tekrar uyuma ihtiyacı hisseder.
Bazı İlaçlar ve Alkol Kullanımı
Ağrı kesiciler, antidepresanlar, alerji ilaçları ve bazı antihipertansifler aşırı uykuya yol açabilir. Aynı şekilde alkol de kaliteli uyku döngüsünü bozarak dinlenememeye neden olur.
Ne Zaman Endişelenmeli?
Aşağıdaki durumlar varsa bir uzmana başvurmanız önerilir:
- Günde 9–10 saatten fazla uyuyup hâlâ yorgunsanız
- Günlük aktiviteleriniz aksıyorsa
- Sabahları yataktan kalkmakta ciddi zorlanma yaşıyorsanız
- Uyandıktan sonra baş ağrısı, sersemlik ya da bulanıklık hissediyorsanız
- Uyku hali yaşam kalitenizi olumsuz etkiliyorsa
Aşırı Uyku ile Başa Çıkmak İçin Öneriler
1. Uyku Düzeni Oluşturun
Her gün aynı saatte yatıp aynı saatte kalkmaya çalışın. Hafta sonları bile bu düzeni korumaya özen gösterin.
2. Uyumadan Önce Ekran Süresini Azaltın
Mavi ışık, melatonin salgısını baskılar. Uyumadan en az 1 saat önce televizyon, telefon ve bilgisayar kullanımını bırakın.
3. Yatak Odanızı Uykuya Uygun Hale Getirin
Sessiz, karanlık ve serin bir oda, kaliteli uyku için idealdir.
4. Gündüz Şekerlemelerini Sınırlayın
Gündüz uykuları 20 dakikayı geçmemeli. Aksi halde gece uykunuzu olumsuz etkileyebilir.
5. Beslenme ve Egzersiz
Şekerli ve ağır yiyeceklerden kaçının. Düzenli egzersiz, uyku kalitesini artırır.
Uzman Görüşü: “Uykunun Fazlası da Azı Kadar Zararlı”
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Cem Uçar konuyla ilgili şu ifadeleri kullanıyor:
“Toplumda genellikle uykusuzluk daha çok konuşulur. Ancak aşırı uyku hali de aynı ölçüde önemlidir. Altta yatan tıbbi nedenlerin tespiti ve tedavisi yapılmadan bu tablo kronikleşebilir.”
